| |
| <html> |
Bu
örneğimizi css.htm adıyla kaydedip tarayıcı yardımıyla açtığımızda iki
tane Web Teknikleri yazısıyla karşılacağız. Fakat bunların yazım tarzı
farklı olacak. Çünkü biz ikinci h2 adlı etiketimize etkimek üzere bir
stil şablon ekledik.
Global
Stil Şablonları bir önceki örnekte yaptığımız h2 etiketinin tüm sayfada
aynı özellikte olması istendiğinde kullanılır. Bunu için Stil Şablon özellikleri
sayfanın başlangıcında (<head></head> etiketleri arasında)
tanımlanmalıdır.
| <html> |
Burada
ne yapmış olduk ? Sayfa içerisinde kullanacağımız tüm h2 etiketlerinin
özelliklerini sabitlemiş olduk. Yani sayfa içerisinde nerede kullanırsanız
kullanın h2 etiketinin stil özellikleri hep aynı olacaktır. Yazım kurallarına
biraz değinirsek, Stil Şablon tanımlamaları <head> </head>
etiketleri arasında <style type="text/css"> ile
başlayıp </style> ile bitmelidir. <!-- Etiketi
Css’den anlamayan tarayıcıların bu kısmı geçmesini sağlıyoruz. Bu saklama
işlemi --> etiketi ile son bulur.
Global
stil şablonu ise sitemiz içerisindeki tüm sayfalarda aynı stil özelliklerini
kullanmak istediğimizde kullanırız. Şöyleki;
Her zaman olduğu gibi stillerimizi yukarıda örneklerini verdiğimiz şekilde
hazırlarız. Fakat bunu html dosyamızın içerisinde değil de boş bir sayfaya
yazarız. Sonra onu kaydederken css uzantılı bir şekilde kaydederiz. Ardından
da html dosyamızın içerisine yine <head> </head> etiketleri
arasına <link rel="stylesheet" type="text/css"
href="dosya_ismi.css"> şeklinde ekleriz. Şimdi hemen
bir örnek verelim.
| h1
{font-size:13pt; color:green} |
Bu
dosyamızı stil.css olarak kaydedelim.
Şimdi de html dosyamıza gelelim. Html dosyamızın kodları da şu şekilde
olmalıdır.
| <html> |
Html
dosyasının kodları arasında geçen <link rel="stylesheet"
type="text/css" href="stil.css"> kodu stil.css
dosyasındaki stil özelliklerini kullanmamızı sağlar. Bu kodu istediğimiz
diğer html dosyalarına da eklediğimizde orada da kullanabiliriz.
Böylelikle her sayfada stil özellikleri tanımlamamış, başlangıçta tanımladığımız
stil özelliklerini kullanarak koddan tasarruf etmiş oluruz.
Biz
bundan sonraki tüm Stil Şablon örneklerimizde Global Stil Şablonu kullanacağız.
Bu yüzden Css ile Html dosyalarımız beraber olacak böylece de konuyu kavrama
ve anında uygulamanız daha kolay olacak. Şimdi Css’in etkidiği Html etiketlerini
hangi özelliklerini değiştirdiğini görelim.
Adı
üzerinde Font özelliklerini değiştirmeye yarayan bir stil şablon özelliğidir.
Nasıl kullanıldığına hemen bir bakalım.
| <html> |
Alt
özellikleri tanıyalım.
font-size
:
Font
büyüklüğünü belirtir.
İsterseniz aşağıdaki gibi standart değerleri seçersiniz;
xx-large (en büyük )
x-large (biraz büyük)
large (büyük)
medium (orta)
small (küçük)
x-small (biraz küçük)
xx-small (en küçük)
isterseniz direkt olarak punto(pt) değerini verebilirsiniz.
font-family
:
Font tipini belirler.
Arial, Courier, Verdana gibi font isimlerini alabilir.
font-weight
:
Fontun kalınlı incelik durumunu belirler.
bold : Fontu kalın yapar.
normal : Fontun normal halde olmasını sağlar.
Bu özellik yazılmadığında normal özellik alınır.
font-style
:
Fontun yatık olup olmamasını sağlar.
italic : Yazının sağa doğru yatık olmasını sağlar.
normal : Fontu normal halde olmasını sağlar.
Bu özellik yazılmadığında normal özellik alınır.
color
:
Fontun rengini belirler.
Blue, red,green gibi renklerin ingilizce karşılıklarını alabilir.
Text
özelliği ile de font özelliğinin sahip olmadığı bazı özellikleri etiketimize
ekleriz. Örnek ile açıklayalım.
| <html> |
Alt özellikleri tanıyalım.
text-transform
:
lowercase : Yazının tümünün küçük harf olmasını sağlar.
uppercase : Yazının tümünün büyük harf olmasını sağlar.
capitalize : Yazının istenilen şekilde kalmasını sağlar.
text-decoration
:
underline :Yazının altının çizili olmasını sağlar.
overline : Yazının üstünün çizili olmasının sağlar.
line-through : Yazının üstünün çizili olmasını sağlar.
none : Yazının herhangi bir yerine çizgi çekilmemesini sağlar.
text-align:
left: Yazının sola bitişik olmasını sağlar.
center : Yazının ortada olmasının sağlar.
right : Yazının sağa bitişik olmasını sağlar.
line-height :Yazının normal satırdan çizgi yüksekliğini belirler. 3px,
5px gibi değerler alır.
text-ident : Yazının soldan ne kadar boşlukla içeriden başlayacağını belirler.
5px, 10px gibi değerler alır.
Background
ile html sayfamızın arkafonlarının özelliklerini değiştirmemizi sağlar.
| <html> |
background-color
:
Arka fonun rengini belirler. Css’te renkleri blue, red gibi tanımlayabileceğimiz
gibi Html kodunu vererekte tanımlayabiliriz.
background-image
:
Arka fonu bir resim dosyası yapmak için kullanılır. url etiketinin içine
resim dosyasının yolu ve ismi tam olarak yazılmalıdır.
background-position
:
left : Arka fondaki resmin sadece sol tarafta olmasını sağlar.
center : Arka fondaki resmin sadece sol tarafta olmasını
sağlar.
right : Arka fondaki resmin sadece sol tarafta olmasını sağlar.
background-repeat
:
Arkafondaki resmin tekrarlanması istendiğinde kullanılır.
repeat : Tüm yönlerde tekrar edilmesini sağlar.
repeat-x : X (yatay) yönünde tekrar edilmesini sağlar.
repeat-y : Y (dikey) yönünde tekrar edilmesini sağlar.
no-repeat : Resmin tekrar edilmeyerek bir kere gösterilmesini
sağlar.
Bu
Css özelliği <UL> ve <LI> html etiketleri ile oluşturduğumuz
listelerin özelliklerini belirlemek için kullanılır.
| <html> |
list-style-type
:
disk : Liste biçiminin disk (içi dolu yuvarlak) şeklinde
olmasını sağlar.
circle : Liste biçiminin çember şeklinde olmasını sağlar.
square : Liste biçiminin kare olmasını sağlar.
decimal : Liste biçiminin rakamlardan oluşmasını sağlar.
lower-roman
:
Liste biçiminin i,ii,iii, gibi roma rakamlarının küçük harfi olmasını
sağlar.
upper-roman: Liste biçiminin I,II,II gibi roma rakamlarının
büyük harfi olmasını sağlar.
lower-alpha : Liste biçiminin a,b,c şeklinde olmasını sağlar.
upper-alpha: Liste biçiminin A,B,C şeklinde olmasını sağlar.
none : Listenin imgesiz olmasını sağlar.
list-style-position
:
inside : Listenin ikinci satırının en soldan başlamasını
sağlar.
Outside : Listenin ikinci satırının ilk satır ile aynı yerden
başlamasını sağlar.
list-style-image
:
Liste biçiminin resim olmasını sağlar.
Html’de
kullandığımız Layer (katman) etiketlerinin html üzerindeki yerleştirme
işlemi için kullanılır. Hemen bir örnek ile görelim.
| <html> |
position
:
absolute : Katmanın yerinin kesin olarak belirlenmek istendiğinde
kullanılır.
relative : Katmanın yerinin göreli(diğer öğelere göre değişebilen)
olarak belirlenmek istendiğinde kullanılır.
static : Katmanın yerinin sabit olarak belirlenmek istendiğinde
kullanılır.
top
:
Katmanın
üst kısımdan kaç piksel aşağıda olması gerektiğini belirler.
left
:
Katmanın
sol kısımdan kaç piksel aşağıda olması gerektiğini belirler.
width
:
Katmanın
genişliğinin kaç piksel olacağını belirler.
height
:
Katmanın
boyunun kaç piksel olacağını belirler.
clip
:
Katmanın
görünmesi istenen bölgeyi içeren kutucuk.
overflow
:
Katmanın belirtilen yükseklik ve genişliğe sığmayan kısmına ne olacağını
belirler.
auto : Otomatik olarak belirlenir.
scroll
:
Kaydırma çubukları ekler.
visibility
:
Katmanın
görünebilirlik ayarı yapar
visible : Görünür hale getirir.
hidden : Gizler.
z-index
:
Katmanın sayfa üzerindeki sıra sayısı.
Css'de
seçiciler en çok kullanılan öğelerdendir. Örneğin H1 etiketine Css yardımıyla
belli bir şablon yüklediniz. Ama sayfanızda kullanacağınız H1 etiketlerinin
tümünün aynı şekilde olmasını istemiyorsunuz. Bu durumda bize seçiciler
yardımcı olur.
Şimdilik
üç çeşit seçici göreceğiz. Bunlar :
1.
Class Selector (Sınıf Seçicisi)
2.
Id Selector (Id seçicisi)
Bu
seçiciyi sayfanızdaki h1 gibi etiketlerin tümünün aynı olmasını istemediğiniz
durumlarda kullanırız. Böylelikle genel bazı özellikleri koruyarak farklı
özellikleri özelleştirebilirsiniz. Sınıf seçicisinin iki türü vardır.
İlk önce birinci şeklini görelim.
Hemen bir örnekle bu seçiciyi tanıyalım.
| <html> |
Burada sınıf seçicisini sadece h1 için tanımladık. Sınıf seçicisinin ikinci
türüde genel bir sınıf seçicisi tanımlamaktır. Bunu da bir örnekle görelim.
| <html> |
Id
Selector’lerini tanımlayıcı adlarının önündeki # işaretinden tanırız.
Html belgesinde kendi tanımlayıcı adlarına gönderme yaparak herhangi bir
Html etiketine stil vermekte kullanılırlar. Bu etiketler span’dan tutunda
paragraf(p)’a kadar olabilir.
Bir örnekle açıklayalım.
| <html> |
Css'yi
Html üzerinde kullanmak için 3 yöntem (yerel-global-bağlantılı) olduğunu
daha önce belirtmiştik. Şimdi ise komple bir css dosyasını Html üzerinde
nasıl kullanacağımız görelim. Fakat öncelikle Html’deki a etiketinin diğer
etiketlerden farklı olarak bir kullanım tarzı bulunmakta. İlkönce ona
değinelim.
Bildiğiniz
üzere A etiketi Html’e çok büyük bir özellik katan link etiketidir. Bu
etiket ile diğer bir web sayfasına veya bir mail adresine gönderme yapabiliriz.
Bu etiketin belli durumlarda aldığı değişik değerler vardır. Yani link
tıklandığında etiket artık visited (ziyaret edilmiş) pozisyonuna geçecektir.
Biz Css yardımıyla A etiketinin aldığı posizyonlara istediğimiz biçimi
verebiliriz. Şimdi A etiketinin aldığı pozisyonları görelim :
İlk
poziyon linke herhangi bir tıklama olmadığındadır. Bu değer linkin sayfada
görülecek ilk halidir.
Visited : Bu pozisyon link tıklandığından sonra etiketin aldığı değerdir.
Active : Bu pozisyon linkin aktif olduğu durumdur. Yani imleç linkin tıklandığı
andaki durumdur.
Hover : Bu pozisyon Linkin üzerine gelindiği durumdur. Yani linkin üzerine
gelindiğinde nasıl bir biçimde olması isteniyorsa stil o şekilde verilir.
Şimdi A etiketi için bir stil dosyası yapalım.
| <html> |
Şimdi
A etiketinin özel durumunu da gördükten sonra esaslı bir css kullanma
tekniğini görelim. Bu örneğimizde div , table , span , h1-2-.. , p , a
gibi Html etiketlerini kullanırken nasıl bir yöntem izlememiz gerektiğini
göreceğiz.
İlk
öncelikle stillerimiz hem bağlantılı hem global hem de yerel kullanacağız.
Bunu belirteyim. Böylelikle sizde nasıl bir yol izlemenize kara verin
Şimdi
bağlantılı css dosyamızı hazırlayalım. Hatırlayacağınız üzere bu dosyanın
uzantısı css olmalı. Bu css dosyasını Html dosyamızın içerisinde çağıracağız.
Aşağıdaki kodları stil.css adıyla kaydedelim.
| A
{font-style : normal; |
Aşağıdaki
kodları da css.html adıyla kaydedelim. (Dikkat ! html uzantlı kaydedin
)
| <html> <!--
Bağlantılı --> <p
id="sol"> |
Burada
birkaç konuya açıklık getirelim.
Bazı
stil özelliklerinin sonunda gördüğünüz !important ifadesi ile ziyaretçi
kendi bilgisayarındaki tarayıcı özelliklerini değiştirmiş olsa dahi bu
değerleri kullanmamasının bizim belirttiğimiz değerleri kullanmasını söylemiş
oluyoruz.
Font özelliklerinde çoğu zaman birden çok font ismi kullandık. Bunun nedeni
eğer ziyaretçinin makinasında ilk font yoksa ikincisi o da yoksa üçüncü
font kullanılır.Şayet o fontta yoksa tarayıcının kendi banko fontu kullanılır.
Böylelikle bizde değişik ziyaretçi makinalarında sayfamızın nasıl görünebileceğini
öncelikle kontrol altına almış oluruz.
Not: Bu css ve html dosyaların için fon.gif , fon2.gif dosyalarına ihtiyaç vardır.